Hugo Claus, dood

Dat gaat maar dood, de laatste tijd. De uitvaart van Hugo Claus was integraal op de treurbuis. Iedereen was present; Mulisch leek topfit, Van Mierlo bepaald niet. Er gaan er nog veel meer, binnenkort. Hofland, Blokker, Mulisch, Van Mierlo, ze komen er aan. Een prachtige generatie gaat dood. En daarna is het een hele tijd angstvallig stil. Het is de oorlog die sterft.

In Brazilië probeert de burgemeester van Biritiba-Mirim de dood te verslaan door sterven illegaal te maken. Een schone gedachte, gemotiveerd door plaatsgebrek: het kerkhof is vol. De bewoners van Biritiba-Mirim werken nu als bezetenen aan hun gezondheid, want als je door eigen schuld (roken, drinken of patat) voortijdig sterft is je familie de klos. Tot celstraf aan toe!

Ook Claus stierf voortijdig. Het kwam hem niet op celstraf, maar wel op een reprimande van kardinaal Daneels te staan. Zo'n zelf gekozen dood is geen heldendaad, aldus de prelaat. Tijdens de uitvaart kreeg de kardinaal ongenadig op zijn kloten van Erwin Mortier:

"Het is een bittere ironie dat de man die ons uitsprak als wezens die zich nimmer volkomen kunnen beschaven, postuum nog de les wordt gespeld door lieden waarvoor hij steeds een heilzaam gebrek aan ontzag heeft vertoond: prinsen van allerlei slag, kerkvorsten (...), het slag volk dat hem al van in zijn prilste jaren heeft willen kleineren", sprak Mortier.

"Louter en alleen omdat de keuze van zijn levenseinde niet de hunne is, komen ze weer van onder de plaveien gekropen en spuien hun laffe gal", vervolgde Mortier. "De eigen morele superioriteit celebreren boven het lichaam van een geliefde dode is geen heldendaad. Meneer de kardinaal: schaam je."

Terecht.

Hugo Claus lag in een ruwhouten kist zonder enig ornament. Een enkele keer kregen we een shot van boven: een monochroom trapezium met een eenzame lange roos. Heel sober en heel mooi. Mooi was ook de laatste wens: verstrooid over zee bij het geliefde Oostende. Het zou je haast verzoenen met crematie. Maar nee, ik vind dat je moet liggen na je dood. Ik wil het liefste naakt in wit linnen, zonder kist, zodat je opgevreten wordt. Een metertje of drie diep, ergens in de Emmer Dennen. Maar dat mag natuurlijk niet.