Allerzielen

Vandaag begint de winter. Als we naar het kerkhof gaan met een taxi regent het nog, maar later in de middag is er opeens sneeuw. In de grote blokhut waar we de koude van de middag van ons afdrinken met een glas appelsapwodka brandt de haard. Eerder staan we in een portiek te schuilen. Een kleine processie komt voorbij, zoals iedereen op weg naar het kerkhof. De soutanes wapperen in de ijskoude wind, en de priesters moeten tot op hun onderbroekje doorweekt zijn. Ze houden vol. Allerzielen is de mooiste katholieke feestdag van het jaar. Op het kerkhof, het grootste van Europa volgens de Stettiners, verzamelen zich tienduizenden mensen, allen gewapend met meerdere kaarslantaarns. Bij alle graven worden bloemen en kaarsen geplaatst. Als we er twee dagen later langs rijden branden ze nog, een eindeloze zee van lichtjes. Daniël, onze jonge Poolse gastheer, koopt voor de ingang bij één van de talloze standjes een drietal lantaarns. Hij neemt ons mee naar het kleine Duitse deel van het kerkhof. De Duitsers zijn na de oorlog uit de stad verdreven en niemand zorgt voor de graven die zijn achtergebleven. Hij wel. Denkt hij aan zijn Poolse ouders, gestorven toen hij te jong was?