Abstract

Met Caspar, die de kunstboeken komt terugbrengen die hij voor zijn voortreffelijke profielwerkstuk over de iconografie van de annunciatie heeft geleend, heb ik het over schilderkunst. We houden beide zeer van Vlaamsche primitieven en van de renaissance, maar mijn even grote liefde voor de abstracten van de afgelopen eeuw kan hij niet delen. Ik haal een boek over Rothko uit de kast en betoog dat je via een reproductie ook niet van zo'n schilderij kunt houden omdat je er niets van ziet. Caspar merkt op dat ik probeer om hem te bekeren. Hij heeft gelijk.

Op het beeldscherm bekijken we Picasso's Guernica en Van Eycks Rolin Madonna. Ik vertel dat Willemijn en ik in realistische schilderkunst vaak details waarderen alsof het kleine abstractjes zijn. Op goed geluk isoleer ik met het schermafbeeldingsdingetje een fragment van de mantel van de Madonna. Ziedaar: een geslaagd abstract schilderij waaraan je kan zien dat het met meesterhand bij elkaar is geverfd. Als je het totaal waaruit het is genomen niet kent moet je toch zeggen dat het een mooi doek is.

Natuurlijk moet je zeggen dat ook realisme een conventie is, bijeengegaard uit op zichzelf abstracte vegen verf. Maar wil je dat ook zeggen? Bestaan er realismen? Wat precies maakt ze realistisch?