Морфий

De arts heeft macht over iedereen behalve zichzelf. Daar staat hij, in zijn hemd, de rijke industrieel knielt aan zijn voeten: De arts moet zijn dochter redden. Dat doet de arts ook, tegen alle verwachting van de secondanten in. We gaan een been amputeren. Het is 1917, op het Russische platteland. We zien hoe het vlees boven de knie wordt losgesneden, we horen de zaag en vervolgens wordt de stomp getoond, het bot een grijswit ding in het midden. Menig bezoeker in de grote zaal van Pathé Rotterdam staat op het punt van flauwvallen.

De film Morfia van Alexei Balabanov beleefde afgelopen zaterdag zijn wereldpremiere in Rotterdam. Het is waarschijnlijk de beste film van het festival en het valt voorwaar niet mee om uit te leggen waarom. Omdat er nauwelijks plot is en het toch heel spannend is. Er wordt in deze film op geen enkele manier gepsychologiseerd. Er gebeuren dingen. Soit.

Een meisje kan niet meer ademen. Kroep. De arts gaat haar keel opensnijden om er een tracheodinges in te stoppen. De moeder en de grootmoeder krijsen het uit: niet snijden. De arts vloekt de vrouwen de gang op. Hij snijdt. De camera zit er bovenop.

De arts heeft macht, maar niet over zichzelf. Hij gaat aan de morfine en niet zo'n beetje ook. Wij begrijpen dat wel. Niet omdat we iets weten over zijn ongelukkige jeugd of zo, want we weten niets van de man. We begrijpen hoe onafwendbaar de morfine is. Zo onafwendbaar als de film zelf. Zo hard, zo zacht, zo destructief.

Balabanov maakte zijn meesterwerk. Alledaags, keihard en gewoontjes, er gebeurt wat er gebeurt. Niet omdat er een reden voor is. Gewoon het leven.