Geïntensiveerd
Gistermiddag gooide Gert zomaar een prachtige definitie van kunst op tafel:
Kunst is het scheppen van een nieuwe, een geïntensiveerde werkelijkheid, die ons overtuigt en ontroert, en die blijvende waarde bezit.
Uit zijn blote hoofd en bijna letterlijk. Gert liet alleen het woord overtuigt weg. Hij heeft gelijk, de ontroering is veel belangrijker. De definitie is in deze vorm van Lodewick, uit zijn tot in de eeuwigheid herdrukte boek over literatuur, dat voor het eerst verscheen in 1955. Het is een veel mooiere omschrijving dan de bijna lege blik op kunst die zegt dat kunst datgene is dat door een museumdirecteur wordt tentoongesteld.
De discussie ging over mooi. Ik roep te pas en vooral te onpas dat mooi een objectieve eigenschap van dingen is. Sinds het mooie boek van Mary Mothersill, Beauty restored, mag dat weer. Vroeger mocht het ook. Voordat de Engelsen bedachten dat mooi iets kleins is in dezelfde categorie als pittoresk en subliem, was schoonheid gewoon een eigenschap van dingen. Ja, zelfs van alle dingen.
Toen in de late jaren tachtig in het Drentse dorp Vries werd geëxposeerd door allerlei kunstenaars uit de gemeente, veelal realisten, schreef het Nieuwsblad van het Noorden dat de kunst in Vries geen goede kunst was omdat het voldeed aan de norm. Goede kunst voldoet niet aan de norm. De krant viel in zijn eigen zwaard: de kunst voldeed niet aan de norm van de recensent en was dus volgens zijn eigen definitie goede kunst.
Er zijn in de esthetica geen regels die noodzakelijk en voldoende zijn. Je kunt je strikt aan de regels houden en verschrikkelijke kitsch produceren. Je kunt ook zondigen tegen de regels en hele goede kunst maken.
Alles is mooi. De vorige zin is waar. Heb ik nu iets gezegd?
Kunst is het scheppen van een nieuwe, een geïntensiveerde werkelijkheid, die ons overtuigt en ontroert, en die blijvende waarde bezit.
Uit zijn blote hoofd en bijna letterlijk. Gert liet alleen het woord overtuigt weg. Hij heeft gelijk, de ontroering is veel belangrijker. De definitie is in deze vorm van Lodewick, uit zijn tot in de eeuwigheid herdrukte boek over literatuur, dat voor het eerst verscheen in 1955. Het is een veel mooiere omschrijving dan de bijna lege blik op kunst die zegt dat kunst datgene is dat door een museumdirecteur wordt tentoongesteld.
De discussie ging over mooi. Ik roep te pas en vooral te onpas dat mooi een objectieve eigenschap van dingen is. Sinds het mooie boek van Mary Mothersill, Beauty restored, mag dat weer. Vroeger mocht het ook. Voordat de Engelsen bedachten dat mooi iets kleins is in dezelfde categorie als pittoresk en subliem, was schoonheid gewoon een eigenschap van dingen. Ja, zelfs van alle dingen.
Toen in de late jaren tachtig in het Drentse dorp Vries werd geëxposeerd door allerlei kunstenaars uit de gemeente, veelal realisten, schreef het Nieuwsblad van het Noorden dat de kunst in Vries geen goede kunst was omdat het voldeed aan de norm. Goede kunst voldoet niet aan de norm. De krant viel in zijn eigen zwaard: de kunst voldeed niet aan de norm van de recensent en was dus volgens zijn eigen definitie goede kunst.
Er zijn in de esthetica geen regels die noodzakelijk en voldoende zijn. Je kunt je strikt aan de regels houden en verschrikkelijke kitsch produceren. Je kunt ook zondigen tegen de regels en hele goede kunst maken.
Alles is mooi. De vorige zin is waar. Heb ik nu iets gezegd?
posted by Frank Blaakmeer at 22:26
5 Comments:
Een schilderij van Michael Raedecker zou een mooie illustratie bij dit verhaal zijn.
Ja, nee, natuurlijk is de afwezigheid van een plaatje bij dit stukje beter.
En toch zou een schilderij van Michael Raedecker een mooie illustratie bij dit verhaal zijn.
Ja, nee, ...
Er zit veel logica in dit betoog dat lijkt te gaan over hoe je de schoonheid (of lelijkheid) van kunst kunt meten, vastleggen en benoemen.
Kunst is op meerdere manieren te beleven maar wat dat betreft goed te verdelen in apollinisch en dionysisch. En juist dat mooi vinden (van jou) heeft met individuele indrukken te maken en nijgt daarom heel erg naar de dionysische roes (pleonasme). Tenminste zoals je het hier opschrijft. Alles is mooi: Ben je soms verliefd? Die roes heeft toch weinig tot niets met logica te maken?
Veel interessanter is het, volgens mij, om de achtergrond en motieven van het kunstwerk en van de kunstenaar te bekijken. Het zo nodig te vergelijken met kunstwerken van tijdgenoten en andere stromingen: Het kunstwerk dus iconografisch te beschouwen. Daarbij jouw eigen persoonljke beleving te geven, wat bijvoorbeeld al kan door het woord mooi beter te defineren, is alleen maar een prachtige toevoeging, maar meer kan het niet zijn. Waarom zeg je bijvoorbeeld niet ipv alles is mooi; ik houd zo van alles! Dan is dat schitterend. En dit blogje ook.
De vorige zinnen zijn waar.
Nina
Nee, ik zeg niet dat ik iets mooi vind, ik zeg dat het mooi is.
Ik mag al niets meer zeggen want ik bedoelde ipv iconografische juist een formalistische methode. En ook stom is dat jij één van de weinige personen bent, die dan wel weer dit soort subjectieve meningen als objectieve feiten mogen verkondigen, omdat je er daadwerkelijk ook iets van weet. In dichterlijke vorm mag je trouwens alles zeggen. Alles mag sowieso, als het maar leuk is.
wat voor 'nieuwe geïntensiveerde werkelijkheid die ons overtuigt, ontroert en blijvende waarde bezit' heeft een afgehakte koeienkop in een glazen doos?
Een reactie posten
<< Home