Korenveld

Op 16 februari 1989, bijna 48 jaar na de totale zonsverduistering van 1941, schreef ik mijn eerste grotere artikel als filmrecensent van de Groninger Universiteitskrant. In het artikel wordt de zonsverduistering terloops genoemd. Het stuk gaat over 'Het rode korenveld' van de Chinese regisseur Zhang Yimou, en als ik het opnieuw zou schrijven zou ik uit pure meligheid alle aandacht op de eclips vestigen. Ik zou wijzen op de Mongoolse film die ik ooit zag en waar ik de titel van vergeten ben. In die film krijgt de eclips de rol die haar toekomt; een buitenwereldlijk fenomeen, langdurig in beeld gebracht, dat al het voorgaande relativeert. Bij Yimou is het een slecht gebracht symbool voor de komst van de revolutie, een 'Umwertung aller Werte'. Fout! Cruciaal aspect van de zonsverduistering is nu juist dat er niets verandert. Het leek even alsof de wereld totaal overhoop wordt gegooid, maar na een paar minuten blijkt dat de gewone gang der dingen zijn loop hervat. Oefff, dat ging maar net goed. Relativering ja, omwenteling nee.
Het UK artikel is één groot eerbetoon aan een nog veel grotere cineast: "hij vertelt met puur filmische middelen een bijzonder meeslepend verhaal." Vanavond heb ik de film voor het eerst herzien, en tsjonge jonge, wat is die vervelend zeg! Pathetische theatrale saaie onzin. De 'filmische middelen' zijn van dik hout, het verhaal is slordig verteld, en verder doen ze maar, het interesseert me eigenlijk geen moer. Saai.
Raar, zo'n verandering van opinie. Ik was in 1989 toch echt geen puber of adolescent meer, dan zou ik het begrijpen. Waarschijnlijk vond ik toen de kennismaking met Chinese film op zich al bijzonder genoeg, en was ik graag bereid om het feit dat de vijfde golf in de Chinese cinema eindelijk de veel oudere Europese filmstijlen een beetje aan het verwerken was boeiend en interessant te vinden. Maar het is niet meer dan een vervelende kopie van vernieuwende maar in Europese ogen inmiddels verouderde vorm in een film die verder qua inhoud een heel traditionele lofzang op de geest van de revolutie is. En die revolutie, die lusten we niet meer. En terecht.