Heimat

De videotheek aan de Vlierboomstraat heeft sinds een maand of wat een prachtige en alsmaar groeiende collectie 'Filmhuis'. Dat het toppunt in dvd-land, de 'Criterion Collection', vooralsnog ontbreekt zij ze vergeven; je hebt er een regiocodevrije dvd-speler voor nodig en Nederlandse ondertiteling ontbreekt. Daar zit waarschijnlijk weinig brood in. Bovendien wordt alles goedgemaakt door de aanwezigheid van de volledige serie 'Heimat'. De door Edgar Reisz geregisseerde familiekroniek vertelt de Duitse geschiedenis vanaf 1918 tot nu aan de hand van de gebeurtenissen in het fictieve dorp Schabach. Vanavond herzagen we de eerste aflevering.
Simon's Paul keert te voet terug uit de oorlog. Drie dagen heeft hij gelopen. Als hij zwijgend door het dorp wandelt wordt achter de ramen naar hem gekeken. "Is dat nit der Simons Paul?' Paul nadert de smederij van zijn vader, die druk bezig is met het vervaardigen van een ijzeren band voor een wagenwiel, en kijkt door het raampje naar binnen. Vader loopt naar buiten om de band om het wiel te leggen. Paul loopt naar hem toe en pakt een grote moker. Vader houdt een moment stil, kijkt even naar Paul, en legt de band om de as van het wiel. Zonder dat er een woord gesproken wordt slaan ze het ding samen vast. Vader tilt de wagen op zodat Paul het wiel er aan kan bevestigen, zegt: "Der Wagen gehört dem Legrands Kath. Und dem sei Helmut ist am Weichselboge gefallen", en loopt naar binnen, de details van de montage aan Paul overlatend. Als Paul klaar is volgt hij zijn vader naar binnen en helpt hem met een nieuw smeedwerkje. Als het af is kijkt vader op en zegt: "Gott sei dank!". Nu komt moeder uit het belendende huis naar buiten, ziet Paul, zegt "Der Paul ist wieder da", en begint te lachen. Paul loopt op haar af. Er volgt een soort omhelzing, maar voordat moeder hem mee naar binnen kan nemen zegt Paul: "Mutter, wart mal'n Moment" en loopt naar de mesthoop om te plassen. Moeder kijkt vader aan en lacht. Vader lacht terug.
Om te janken van blijdschap en ontroering. En dat is nog maar het begin. '24', 'Lost', 'Prison Break', het is allemaal heel goed en zeer onderhoudend, maar Reisz' 'Heimat' is een wonder. De serie is de perfecte combinatie van epiek en lyriek. Zonder enige overdrijving: 'Heimat' is één van de grootste kunstwerken van de twintigste eeuw.