Echte kaarsjes

Bij mijn zus in Groningen staat een kerstboom met echte kaarsjes. Zoals het hoort. Vroeger begon het kerstfeest met het aansteken van de boom. Mijn vader pakte een van de kaarsjes uit zijn houdertje, stak het aan, en ging met de vlam alle andere kaarsjes bij langs, van boven naar beneden en van binnen naar buiten. Als de boom helemaal brandde ging het licht uit en werd er ontbeten, naast de boom. Een overheerlijke geur en een al even plezierige warmte vulden het huis. En als het tijd werd om naar de kerk te gaan werden de kaarsjes uitgeblazen. Vanmiddag verder.
Op Eerste Kerstdag werd drie keer gebrand. Tegenwoordig schiet bijna iedereen in een wilde paniek bij de gedachte aan echte kaarsjes in een boom, maar wij bleven kalm; zelfs wanneer een kaarsje was gereduceerd tot een plasje parafine op het schoteltje van de houder, en het plasje opeens vlam vatte en hoog oplaaide, keken we alleen maar toe. Het ging altijd goed.
Dat aan een succesvolle boom een ritueel vooraf ging realiseerde ik me later pas. Ik was tien jaar ouder en ging met mijn vader naar het Odoornerbos. Aan een zandpad woonde een meneer die kerstbomen verkocht. We belden aan, de man pakte een grote zaag en stapte bij ons in de auto. We reden het bos in en kwamen na een halve kilometer bij een veld sparren. De bomen werden aan een grondige inspectie onderworpen (hoe raken we in deze boom twintig kaarsjes kwijt zonder dat de boel in de fik gaat?) en uiteindelijk koos mijn vader er eentje uit. De man zaagde hem om, de boom ging achter in de auto, en we reden terug naar het huis van de verkoper. De man was een half uur met ons bezig geweest en vroeg voor de boom en zijn zaagwerk precies een rijksdaalder.
Thuis werd de boom opgezet. De kaarshouders werden strategisch geplaatst en er volgde een proefbranding. Hier en daar werd nog een kaarsje verplaatst omdat er een takje vlam dreigde te vatten. En op de morgen van de Eerste kerstdag bleek alles weer precies te kloppen. Mijn zus begrijpt gelukkig ook hoe het moet. Ze heeft naast de kaarsjes ook een elektrisch snoer in de boom, maar dat kan je haar in deze barre tijden niet kwalijk nemen. Het is al moeilijk genoeg om kerstboomkaarsjes te vinden. Zometeen gaan ze aan. En dan ruikt het naar Kerst.