woensdag, januari 07, 2009

Les anges du péché


In 1965, Susan Sontag wrote: ''Bresson is now firmly labeled as an esoteric director. He has never had the attention of the art house audience that flocks to Buñuel, Bergman, Fellini -- though he is a far greater director than these.''

Ik heb zojuist mijn laatste Bresson gezien. Nul te gaan. Het schijfje lag al twee jaar in huis en ik had helemaal geen haast. Les anges du péché is Bresson's allereerste avondvullende speelfilm en hoort bij wat wel 'Bresson avant Bresson' genoemd wordt, Bresson voordat hij zijn monumentale stijl te pakken had. Omdat ik niet echt een fan ben van de tweede film, ook 'avant Bresson', durfde ik eigenlijk niet zo goed.

Maar Les anges du péché is een prachtige film, en ik begin serieus te twijfelen aan indelingen als Bresson voor en na Bresson. De camera beweegt nog wat meer, maar er is al die typische bijna monomane focus op de essentie. En er is al die andere fameuze vorm van ellips, de essentie onthullen door hem te verhullen. Geen andere filmregisseur kan dat zo goed als Bresson.

Hoewel de film een voor de kijkers van 1943 nogal ingehouden drama vertelt is het wel een heel dramatische Bresson. De acteerstijl die in latere films ook zo minimaal wordt maakt het ondertussen wel mogelijk om in deze film over nonnen zeer krachtige vrouwen neer te zetten. Vrouwen met een missie en duidelijke afspraken over de spelregels. Kijk hoe ze in de avond een potentiële zuster ophalen aan de poort van de gevangenis. Terwijl de voormalige pooiers van de ex-gevangene haar opwachten gaan de doorzetters in habijt er met de buit vandoor. Kerels zijn het.

Aan het slot volgt dan een ontknoping die typisch Bresson is: een close-up van twee handen, gezien tegen een neutrale onscherpe achtergrond, de polsen alvast gekruisd. We zien de handboeien dichtklikken. Fin. Het eind is een bevrijding. Vrijheid is in het gevang, net als in Pickpocket en L'Argent en in afgeleide zin in vele andere films van de meester.

Niks 'avant Bresson'. Bresson.