Meisje met koe

In de smalle hoofdstraat van Vézelay vond ik deze foto, hangend in een etalage. Dat je hem niet mag reproduceren staat er met grote letters op. Niet verder vertellen. De foto is gemaakt door Jean-Claude Gadreau. Het internet heeft over Jean-Claude niets te melden. Zo te zien is de foto erg oud, zo oud dat het meisje, als ze nog leeft, inmiddels onherkenbaar moet zijn. Op de foto in de etalage blijft ze jong, en trekt aandacht. Dit is een heel mooi meisje, streng, enigmatisch, droevig wellicht. Maar er is iets naast haar schoonheid dat mijn aandacht trok (ja ja lezer, ik ga het allemaal keurig verantwoorden). Dit is een foto uit een film van Tarkovsky. Niet echt natuurlijk, maar maak van de koe een paard en je bent in Tarkovsky-land. Het meisje is dan de moeder, van vroeger, toen de hoofdpersoon nog een klein jongetje was, en haar blik symboliseert de weemoed over de voorbije tijd, en over het verloren land van je jeugd. Het paard is zo'n oersymbool waarvan je bij Tarkovsky nooit precies weet wat het betekent, behalve dat het heel belangrijk is. Waarom filmt u zoveel paarden? Omdat er een paard was, vroeger. Misschien is het niet meer dan dat.
De transformatie van paard naar koe doet me denken aan Folkert Haanstra, de broer van Bert, die bij leven doceerde aan de kunstacademie in Groningen. Hij schilderde een groot doek met een varken. "Daar had ik nou zin in" legde Folkert uit, "een groot mooi varken schilderen. Het varken is heel erg ondergewaardeerd in de kunstgeschiedenis. Overal zie je koeien en stieren en paarden, maar varkens, ho maar." In de films van Tarkovsky zijn koeien heel erg ondergewaardeerd. Jean-Claude heeft dat gemis in één foto verholpen. Bedankt Jean-Claude.