Concreet

De foto herinnerde me vandaag aan iets dat ik rond 4 mei in de krant las, ik weet niet meer welke. De gedachte dat foto's van joods leven in Polen vlak voor de oorlog een aparte zeggingskracht hebben, daar ging het ongeveer om. En dat klopt.
Een foto is een bevroren moment. Meestal heeft een foto heel veel nu, en weinig voor en na. De foto boven bestaat alleen nog bij de gratie van een heel groot na, en is dus eigenlijk een foto van voor. Van het jaren durende moment zelf zijn ook veel foto's, maar die zijn niet te bevatten. Van sommige momenten moet je geen foto's willen zien, hoe belangrijk ze ook zijn. Deze foto is ook huiveringwekkend genoeg.
Een straat in Krakau, vlak voor de oorlog. Drie jongens, een man, een meisje en een vrouw. De jongens zijn in druk gesprek over belangwekkende zaken. Ze zijn bezig man te worden. Het meisje is de zus van de stilste jongen, rechts in beeld. Haar broertje kan nog niet helemaal zonder haar, maar in dit gezelschap houdt ze wijselijk afstand. De passerende vrouw begrijpt dat en denkt er het hare van. De man met de pet heeft geen flauw idee. Mannen, vrouwen, kinderen. Met boven hun hoofd, in de verte, het onuitsprekelijke. Dit is een foto van een totaal gebrek aan toekomst. Een abstractie heel concreet in beeld gebracht.