Het is een schone dag geweest

Ik zoek al een week naar een manier om adequaat te beschrijven wat er nou precies gebeurt in het voorlaatste shot van 'Het is een schone dag geweest.'

Rustig Blaakmeer, begin bij het begin.
In 1993 maakte Jos de Putter een documentaire over het boerenbedrijf van zijn vader. Het Zeeuwse bedrijf gaat zijn laatste jaar in. Vader de Putter gaat met pensioen, en hij heeft geen opvolger. Op de boerderij gebeurt alles voor het laatst. Het laatste graan gaat door de handen van de boer, en uiteindelijk worden de koeien verkocht. "Wat betekent het nou voor jou persoonlijk?" vraagt de filmmakende zoon. Vader denkt een volle minuut na over de vraag, en zegt dan: "Wat bedoel je met persoonlijk?" Kortom: het beeld moet het doen.

En het beeld doet het. In het voorlaatste shot zitten we op de achterbank van een auto. De vrouw van de boer, de moeder van Jos, rijdt over kleine Zeeuwse weggetjes. Uiteindelijk slaat ze linksaf een pad op en stopt. Door de voorruit zien we een tractor op het pad staan. Uit de tractor komt een figuurtje te voorschijn dat naar de auto toeloopt. Het is De Putter. Hij stapt in en vraagt: "Heb je mijn eten?" De boerin bromt en geeft hem een in zilverpapier verpakt pakket. Men zwijgt. Men eet. Buiten de auto schemert het land, een beetje vaag vanwege de nevel. "Het is mistig" zegt de boerin. "Ja" zegt de boer, "maar niet heel erg."
En inderdaad, het is mistig, maar niet heel erg. We zitten binnen en kijken naar buiten. Het is een beetje mistig, dus het waait niet. Bovendien: we zitten binnen. En toch zijn we buiten, op één of andere manier. We zijn in het land. En we zijn beschut. Het is hemeltergend mooi. Waarom eigenlijk?