Berijpt

Bij Baard zetten we de auto aan de kant en kuieren door het licht berijpte land. Het is koud. We spreken over het leven. Voorbij Baard lopen we langs de Bolswardervaart. Het is elfstedenparcours. Het vriest een beetje en Nederland krijgt koorts.

Een dag later is in de schaduw ook het veld van Rotterdam berijpt. Wij zitten in de zon en zien hoe een koppeltje duiven heen en weer vliegt over het gras. Regelmatig strijken ze neer, bij voorkeur op het ontdooide deel. Dan komen er benen, of een bal, en stijgen ze weer op, zoekend naar een rustiger plekje. De eerste helft tel ik er negen. Na de rust is er eentje geblesseerd in de kleedkamer achtergebleven. Duiven worden niet gewisseld.

Verbluffend

Rancière lezen

In de trein naar het Noorden probeer ik een verstandig man te worden. Van de boeken in mijn bagage kies ik het kleinste, om mee te beginnen. Ik houd het boekje een pagina of twintig vol en besluit dan dat het er gewoon niet inzit, een verstandig man worden.

Een willekeurig voorbeeld van mijn deprimerende lectuur:

De fabel waarmee de cinema zijn waarheid onthult, wordt onttrokken aan de verhalen die op het scherm worden verteld

Dat smaakt naar meer:

deze pracht van het onbetekenende kon op haar beurt slechts verwezenlijkt worden in de ruimte die is uitgespaard in het hart van de representatieve logica

Er wordt een fabel onttrokken aan verhalen en een ruimte uitgespaard in een logica. Juist ja. Het gekke is dat ik het sterke gevoel heb dat hier twee keer hetzelfde wordt gezegd, al heb ik geen flauw idee waar het over gaat. Met enige overdrijving zou je het ook als volgt kunnen formuleren:

Er wordt een darmpoliep versmolten aan de horizon en een driehoek gelouterd in de ochtendzon

Ik noem maar iets. Nee, dat is te begrijpelijk.

Landschap

Vaak heb ik gedroomd over een landschap achter het straatje waar ik geboren en getogen ben. Aan de overkant van de weg loopt een breed pad een licht heuvelend terrein in. Na een paar honderd meter maakt het pad een bocht naar links. De lage heuvels, niet meer dan een meter hoog, maken plaats voor een vlakte met hier en daar water. Dan buigt het pad weer naar rechts en begint het landschap echt te heuvelen.

Vaak stopte mijn verkenning van het land temidden van deze heuvels. Soms ging ik verder en ontdekte vlak achter de heuvels een onbekend deel van het dorp, modern, met veel metaal in de strakke gevelpartijen.

Lag het landschap misschien aan de overkant van de Angelsloërdijk, alwaar het Oude Ziekenhuis stond te verkommeren tussen het wassende groen, in afwachting van de slopershamer? We dwaalden er rond alsof het allemaal van ons was. De grote ramen van de barakken van het Ziekenhuis vielen rinkelend aan diggelen.

Al jaren droom ik niet meer van het landschap. Waarom niet? Wat is er veranderd?

Paranormaal

Bij P & W zit een paranormaal begaafde mevrouw. Er zit ook een wetenschapsfilosoof. De filosoof begint met het maken van een verwijt. De mevrouw onderbreekt hem en zegt: "dat is niet waar."

"Je weet helemaal niet wat ik wilde zeggen", zegt de filosoof.

"Dat weet ik wel", zegt de paranormaal begaafde mevrouw.

Humor voor te lachen!

De Kwestie

En dan weer terug naar de banaliteit van alledag. Nieuwsuur vult bijna de hele uitzending met de zogenaamde kwestie Brinkman. Begrijp me goed, mijn afkeer van de mallotige partij in kwestie is onveranderlijk groot.

Echter.
Maar.

Natuurlijk, al had hij niet teveel gedronken, die Brinkman was wel erg stout, tien jaar geleden. Slokje op, lichtjes uit, racen door de bebouwde kom. Nee, een veroordeling kreeg hij niet. Het bleef bij een schikking. Niet echt netjes voor een politieman.

Bent u ergens voor veroordeeld, vroeg het programma P & W gisteravond. Nee, antwoordde Hero geheel naar waarheid.

Er bestaat een proces-verbaal. Nou nou, de televisiestudio is te klein. Buiten vriest het en binnen bloeien de komkommers.

Tien jaar geleden.

Give the man a break!

Yad Vashem

De uitreiking zelf bestaat uit een toespraak en een handeling. De handeling, het uitreiken van de penning, gaat bijna ongemerkt. De toespraak gaat ook ongemerkt, want er is geen woord van te verstaan. Het is ook niet zozeer een toespraak als een handeling op zich, misschien zelfs de eigenlijke handeling.

De toespraak is een ritueel. Het ritueel is een geheim, zoals het hoort. Waar gaat het ritueel over? Geen flauw idee. Is het ritueel belangrijk? Maar natuurlijk. Sterker nog, het ritueel is van levensbelang!

De combinatie van geheim en van belang is ontroerend. Want achter het geheim schuilt iets dat zowel bekend als ongenaakbaar is. Er gebeurt hier iets belangrijks. Je moet er bijna van huilen zo erg en zo mooi is het.

Liquidatie

Na afloop loop ik haar toevallig tegen het lijf. Ik geef haar en hand en stel me voor. Truus Oversteegen, zevenentachtig jaar oud, wil graag een praatje maken. Ik zeg dat ik haar nuchterheid bijzonder vind. Ja, zegt ze, je moet het een beetje met humor brengen. Truus schoot lang geleden mensen dood.

Vandaag werd aan de ouders van Hannie Schaft, bekend als het meisje met het rode haar, postuum de Yad Vashem penning uitgereikt. In de oorlog redden vader en moeder Schaft het leven van een joodse onderduikster. Hun namen worden opgenomen in het register van de rechtvaardigen onder de volken.

Rond de plechtigheid heeft het Museon een programma geregeld waarin Truus, vriendin van Hannie Schaft, een belangrijke rol speelt. Ze benadrukt dat ze in de oorlog geen mensen liquideerde vanwege hun politieke overtuiging, maar vanwege het feit dat ze verraders waren en dus een gevaar vormden. Ze vertelt het niet verontschuldigend maar feitelijk. Truus is veel te oud geworden om zich nog ergens voor te verontschuldigen. En toch.

Ik schud de hand van een vrouw die mannen doodschoot. Ik schud de hand die schoot.

Cassettedeck

Het woord alleen al maakt op een wat neerbuigende manier weemoedig. Het apparaat verscheen in de jaren zeventig en had dus eigenlijk kasettedek moeten heten. Maar het kreeg een deftige spelling. Ten onrechte: als er één apparaat is waaraan alle deftigheid volkomen vreemd is, dan is het wel het cassettedeck.

Vandaag heb ik het verwijderd. Het deed het al een tijdje niet goed meer en dat we dat hebben ontdekt is een wonder. Weg ermee. De tweede jeugd waarvan de platenspeler momenteel geniet is voor het cassettedeck niet weggelegd. Opnemen gaat tegenwoordig digitaal en de wedstrijd wie het mooiste af kan spelen gaat voor magnetische media reddeloos verloren.

En toch. Er is één eigenschap van de tape die nog niet is verbeterd, in tegendeel. Wanneer je snel verschillende fragmenten wilt laten zien of horen, heb je meer aan een videoband dan aan een dvd, meer aan een cassette dan aan een cd.

Willem Barnard

Willem Barnard is dood. Negentig jaar oud. Normaal orthodoxe kerkgangers kennen hem uit het liedboek. Wie niet protestanterig is kent hem wellicht als de dichter Guillaume van der Graft, van wie ik eerder al het beroemde vragenderwijs overnam. Hier is een andere proeve van een te onbekend gebleven dichterschap:


Een woordbeest uit een warm land

Een woordbeest ben ik, gewoon een woordbeest,
ik weet niets maar het wordt licht in mij,
vroeg aan mijn oor vult de dag zich met water,
ik lig daar vol landschap rondomheen.

Er gaan dagen voorbij, er gaan nachten onder,
het voorbijgaande drama van de maan,
wat het krimpen betreft en het wijder worden,
wakker en water en woord en glas,

gras om de blijdschap, kringsgewijze,
er lopen ook vogels uit een warm land,
heel lang gebekt en ontstelt en onschuldig,
woordelijk wonderlijk ziel en al.

Herengracht

Aan de overkant van de gracht rijdt een bierfiets. Acht mannen zitten aan een tafel met hun benen te wapperen, ondertussen luid kwetterend. Het schuift over de gracht en ziet er net zo mal uit als het klinkt. Op de zijkant staat een webadres uit Engeland: beerbike.co.uk.

Wij komen niet voor bier en we komen zeker niet fietsen. Het is weer jenevertijd. Marijns vrjaardag is terug in Amsterdam, na uitstapjes in Antwerpen, Dordrecht en Schiedam. We drinken ooievaar, uit hele kleine glaasjes.

Eerder koop ik boeken bij de ramsj van Scheltema en loop ik over de gracht. Als altijd probeer ik een minuut of tien een hekel te hebben aan Amsterdam. Vandaag is dat extra kansloos: het herfstige middaglicht zet de Herengracht in vuur en vlam.

Wat een mooie stad is dit toch.

Ben je nou helemaal

Ik heb tot nog toe altijd geweigerd om te reageren op de rabiate onzin die collega Verhoeven meende te moeten debiteren in reactie op mijn vrolijke politieke blogjes. Maar nu gaat hij te ver. Verhoeven schrijft:

Voor alles zijn het de linkse partijen, beleidsmakers, intellectuelen, journalisten, columnisten en activisten geweest die de meest fanatieke en dogmatische pleitbezorgers waren van de massa-immigratie en de multiculturele samenleving, en die decennialang stelselmatig iedere zakelijke en inhoudelijke discussie op dit gebied hebben getorpedeerd en getaboeïseerd. Het gaat bij de term ‘Linkse Kerk’ dan ook niet zozeer om het aantal zetels dat de linkse partijen wel of niet hadden, maar om het morele en pseudo-intellectuele terrorisme waarmee de linkse predikers en inquisiteurs voortdurend de critici van hun multiculturele heilstaat hebben bestreden, door hen weg te zetten als vreemdelingenhaters, racisten, fascisten, nazi’s en beschavingsloze Untermenschen (toen dat onvoldoende hielp, werd ook fysiek geweld niet langer geschuwd).

Ik zie af van commentaar op de volstrekt overspannen retoriek en de constante hyperbolische figuren. Dat lukt me zelfs bij de term 'pseudo-intellectueel terrorisme'. Dat is een dubbele belediging en daarom kan ik er een beetje om glimlachen.

Maar wat Verhoeven hier met droge ogen suggereert is dat links, linkse partijen, hun pseudo-intellectuelen, ik dus, fysiek geweld niet schuwen.

Chuck Norris

Dankzij Artem uit 2D vond ik vandaag een soort paasei in de zoekmachine google. Het is een klein grapje, goed voor een lichte grijns. Fascinerend is vooral dat het bestaat. Zouden er meer van dit soort verrassinkjes verstopt zitten in de eindeloze infotheek die google heet?

Hier is het grapje: Wanneer je in google zoekt via de term "google chuck norris" en vervolgens klinkt op de optie 'doe een gok', krijg je de volgende melding:

Google won't search for Chuck Norris because it knows you don't find Chuck Norris, he finds you.

Grijns.

Klaar over

Op de wandeling van huis naar school moest ik vroeger vier keer een weg oversteken. Dichtbij huis lag de drukste overgang, zonder zebrapad. Dichterbij school was er zelden een kip op de weg. Onze school had dan ook geen klaar overs.

Nu ik er nog eens over nadenk rijst de vraag of ik eigenlijk ooit gebruik heb gemaakt van de veiligheid die de klaar overs bieden. Ik denk het niet. Misschien is dat de reden dat ik zo verbaasd was dat ze nog bestaan. Gewoon vandaag, echte klaar overs, in een geel hesje en met zo'n pannekoek stoer boven het kleine hoofd geheven. In de Vlierboomstraat.

Stoppen voor kinderen, voet aan de grond. Allang uitgestorven en springlevend. Licht ontroerde verbazing.

It tied the room together

Gelezen op de website van de NOS:

ik sta volledig achter het hard optreden tegen eigenaars van bewoners die de behoefte van hun hond niet opruimen.
erik lucassen moet dan ook in de tweede kamer blijven om te zorgen dat hier eindelijk een eind aan wordt gemaakt en wettelijk een strenge aanpak wordt ingevoerd!

Eigenaars van bewoners, die kunnen inderdaad niet hard genoeg worden aangepakt.

Eindelijk wordt er iets aan gedaan, aan die kakkedorussen. Het populistische sleutelwoord is eindelijk. Het krijgt een bijna evangelische lading: tot nog toe maakte de politiek er een puinhoop van, maar nu is de verlossing nabij. Vroeger was de linkse kerk aan de macht. Rechtse partijen als het CDA en de VVD, nooit mochten ze regeren van de nare linksmensen. Decennia lang stonden ze aan de kant te protesteren. Dat kwam waarschijnlijk omdat kiezers destijds nog niet mochten kiezen. Wat zegt u? Mochten ze dat wel? Dan hadden de kiezers dus ongelijk. Wat zegt u? Altijd gelijk? Misleid?

Nou, deze kiezer laat zich niet langer misleiden. Die abjecte honden-bezittende linksmensen, laten we door hun brievenbussen zeiken. Lets pee on their rug!

Into the clouds

We gaan naar Vera, de poptempel van Groningen. Enigszins bezorgd over de verkrijgbaarheid van de via internet gereserveerde kaartjes onderbreken we de Mexicaanse maaltijd om ze af te halen. De beide dames aan de kassa lachen ons toe, of uit, nee toe, denken we dan maar. Nee joh, niet uitverkocht, gewoon tegen een uur of negen terugkomen.

Vlak voor negenen keren we braaf terug. Zijn we op tijd? Nou, er kunnen er nog net vier bij, zegt iemand bij de ingang. Bespeuren we een vleugje ironie? We lopen naar de zaal, waar ongeveer driehonderd mensen in kunnen. Ik tel. Het zijn er dertig.

Het podium is nog leeg. We bestellen bier. We drinken bier. Na een tijdje schuiven Robert Fischer en David Curry het podium op. Ze spelen gitaar en altviool, beide versterkt. Robert zingt.

Dat Robert zingt is het hart van de Willard Grant Conspiracy, een band die soms uit 42 leden bestaat maar vanavond slechts uit twee. Het valt tegen. Het valt bitter tegen. Robert Fischer heeft een stem van schokbeton, warm, diep, grondeloos, maar de entourage, bestaande uit een valse viool en een haperende gitaar, maakt het niet beter. Had die viool nou niet versterkt, dat had al een stuk gescheeld.

Een illusie armer rijden we door de nacht. Willemijn had Robert, ondanks alles, nog graag een handje gegeven, wat op zich wel kan bij een publiek van dertig man. Maar Robert flikkerde een doos cd's het podium op en hield het verder voor gezien zodra de laatste klank verstomde.

Dertig man. Een slecht concert. Is de prachtige band die zich de Willard Grant Conspiracy noemt nu definitief op haar retour? Waar was de witte olifant in de zaal, waar Robert Fischer het voor het laatste nummer over had?

Dat het niet goed genoeg was. En dat ze het wisten.

Herfsttoer

De sneltrein naar Groningen vertrekt met een vertraging van vijf minuten uit Den Haag Centraal. Het is precies de tijdspanne van onze overstap op de boemel naar Zuidbroek. Ach, vijf minuten, dat halen ze wel in, ergens op de Veluwe, of op het meedogenloos rechte stuk van Hoogeveen naar Assen.

Vanaf Gouda rijden we stapvoets. De conducteur meldt dat er teveel treinen station Utrecht in willen. De vertraging loopt op tot bijna een kwartier.

Utrecht. De trein voor Leeuwarden wordt bijgeplaatst, nu gaan de armen uit de mouwen, blazen met dat ding. Stapvoets rijden we Utrecht uit, stapvoets door het Gooi. De intercom kraakt. De conducteur meldt dat we achter een stoptrein terecht zijn gekomen. Of hij zich verontschuldigt kunnen we niet horen. Zijn mededeling eindigt in mat gemompel. In Amersfoort is de vertraging ongeveer vijfentwintig minuten.

Ergens op de Veluwe durft de conducteur het nog één keer: we zitten nu chter de vertraagde stoptrein die over de Veluwe dwaalt. Hij mompelt nog verscheidene zinnen, maar bereiken wil hij ons al lang niet meer.

In Groningen halen we toch op het nippertje de trein naar Zuidbroek, al is het precies een uur te laat.

Impossible Germany

Morgen gaan we naar Groningen, zoals zo vaak. Een mens kan niet vaak genoeg naar Groningen. In Vera speelt de Willard Grant Conspiracy, vandaar. De band van wisselende samenstelling uit Boston zagen we een paar jaar terug in de 'koninginnenach'. We werden vanaf het eerste begin van het concert totaal omvergeblazen.

De laatste keer in Groningen speelde de band Wilco in de Oosterpoort. Het magistrale nummer 'Impossible Germany' zat ongeveer op de helft van de set. Dit is wat Wilco kan, live. Het begint als een welluidend lief liedje en wanneer dat ongeveer voorbij lijkt, gaan de mannen los. Hier zijn ze op Lowlands, luister en huiver. Hoe goed is dit?

Gerhard, zeg iets!

Mythos

Klas vier. Ik schrijf op het bord: filosofie begint wanneer de mythologische verklaring als ontoereikend wordt afgewezen. Het is een slorige vijfhonderd jaar voor het begin van onze jaartelling.

Flash forward. Harry vaart over de Amstel. Zijn leven lang zocht hij naar het hemelse verband. Nu hij overvaart krijgt hij antwoord. "Dit,’ zei God tegen Noach, ‘is het teken van het verbond dat ik met alle levende wezens op aarde gesloten heb"

Alle kranten drukken na het weekeinde deze foto af, meestal op de voorpagina. Wij zijn de mythologie nog niet voorbij.Sterker nog, we verlangen er hevig naar terug.

Avondmaalsgasten

Huiselijke Kring, de filmclub die ik op mijn schooltje heb opgericht, boekte afgelopen week een bescheiden succes. Er kwamen tussen de veertig en vijftig mensen af op de vertoning van Rosetta, het eerste meesterwerk van de Belgische broertjes Dardenne. Veel ouders, leuk, en weinig leerlingen. Het zij zo.

Uit overwegingen van publieke relaties zouden we met Huiselijke Kring dus door moeten gaan met het draaien van redelijk recente films in kleur. Vorig jaar draaiden we alleen maar zwart-wit. Anderhalve man en een paardekop.

Maar ik wil Bergman. Ik wil Avondmaalsgasten. Bergmans Avondmaalsgasten werd gedraaid toen ik twee was. Ik heb de film de afgelopen dagen opnieuw bezocht. Er is de film, er is het script, er is een documentaire over het maken van de film, er is een prachtig dik boek over de productie van de film door Vilgot Sjöman, ja er is zelfs een roman over het maken van de film. Ik las en keek.

Wat houd ik toch ontzettend veel van Bergmans Nattvardgästerna.

Stationair

In de lerarenkamer zitten de docenten ANW achter een nogal ouderwetse computer. Op het scherm prijkt een foto van de aarde. Het is één van de eerste foto's waar onze planeet op is afgebeeld als een bol die vrij in de ruimte lijkt te zweven. De foto is gemaakt toen ik een jaar of acht was. De sticker van de Apollo 8-missie was één van mijn dierbaarste bezittingen.

Ton wijst op de foto en grijnst naar me: "Heb jij er wel eens bij nagedacht dat de aarde vanaf de maan op een vaste plek aan de hemel staat?" Nee, dat heb ik niet. Ik denk na. Ton heeft gelijk. Ik stel hem voor om er een maand naar toe te gaan, om te kijken hoe de aarde langzaam tot volle wasdom komt om daarna weer even langzaam te verdwijnen, van laatste kwartier tot nieuwe aarde, ondertussen roerloos in de lucht hangend.

Nee, niet in de lucht. Dat is nog een probleem. Als we het hebben opgelost gaan we.

En ondertussen

zit ik op het web te kijken naar de uitvaart van Mulisch. En denk aan Reve: Het werk van Mulisch, is niks als vullis. Het werk van Reve, da's pas leve.

Ik denk dat Reve gelijk heeft. Harry was op zoek naar de theorie van alles, Reve meed alle theorie ten faveure van het leven.

Bloggen

Op mijn drie-en-twintigste droeg ik bij een gelegenheid die me nu ontgaat een pak met een vest en een stropdas. Stugge, weinig flatteuze stof. Ik voelde me een Engelse gentleman en was bereid zo oud te blijven. Pijproker op jeugdige leeftijd blijkt opeens zeventig. Later ben ik veel jonger geworden.

Kijk, dat soort dingen. Ik heb nu bijna een week niet geblogd. Het gevoel van zonde dat gepaard gaat met al die omissie verkeert, zo blijkt, gemakkelijk in zijn tegendeel. Nee, alweer geen blogje. Er is niets te melden. Er is heel veel te melden, maar het wil geen blogje worden. Ik denk dat ik er maar mee ophoud. Het is nu ruim vier jaar. Genoeg geblogd.

Of zal ik de vijf volmaken?

Elke dag een half uurtje je Facebook account bijhouden, misschien is dat een aardige vervanging. Een mens moet toch schrijven.